Maliyet Muhasebesi
Ders Notları
A.Hakan mutluay
101 - MALİYET MUHASEBESİNE GİRİŞ : AMAÇ (Üretim Yapan İşletmelerin Hesapları)
Maliyet muhasebesinde üretim yapan işletmelerin mali işlemleri takip edilir. Muhasebe kayıtlarını ve hesaplamalarını anlayabilmek için, üretimin nasıl yapıldığını da anlamak gereklidir.
Üretim, hammadde, işçilik, enerji ve makina kullanımı yapılan bir süreçtir. Bu çaba sonucunda işletme bir ürün elde etmektedir.
Maliyet muhasebesinin görevi ise, üretim sürecinde işetmenin ihtiyacı olan maliyet hesaplamalarını ve kayıtlarını yapmaktır.
Üretim yapan işletmeler muhasebeden ne isterler?
-
Üretim yerlerinin maliyetleri
-
Üretilen ürünlerin (mamul) maliyetleri
-
Satılan mamul maliyetleri
-
Hammadde ve mamul stoklarının takip edilmesi
-
Birim mamul maliyetleri
-
Satılan mamul maliyetleri
bunlardan önemli bazılarıdır.
Şimdi pamuk ipliği üretimi yapan bir işletmeyi gezelim ve temel kavramları anlamaya çalışalım.
102 - MALİYET MUHASEBESİNE GENEL BAKIŞ, ÜRETİM SÜRECİ VE ÜRETİM YERLERİ VE KULLANILAN HESAPLAR
Maliyet muhasebesinde işletmenin üretim yerlerini iyi anlamak gerekmektedir. Çünkü üretim yerlerinin maliyetleri bulunmadan orada üretilen ürünlerin maliyeteri de hesaplanamaz.
Maliyet muhasebesinde stok hesapları ile maliyet (gider) hesapları ilişki halindedir. Hangi hesapların nasıl kullanılacağı ve maliyetlerin meydana geldiği yerleri bu videoada izleyelim.
103-01 MALİYET MUHASEBESİNDE HANGİ MALİYETLERİN NASIL HESAPLANDIĞINA YÖNELİK BASİT ÖRNEK - 1
Yarı Mamul (YOK)
Bu örnekte herhangi bir muhasebe hesabı kullanmadan temel olayların ve maliyetlerin nasıl takip edildiği anlatılmaktadır.
Üretim yapan işletmelerin bölümlerinin anlaşılması, olayların ve maliyetlerin takip edilmesi açısından önemlidir.
Örnekte dönem sonunda yarı mamul (tamamlanmamış ürün) kalmamıştır.
103-02 Aynı örneğin muhasebe kayıtları ile çözümlenmesi
Yarı mamul kalmadığını ve tüm üretim maliyetlerinin, üretilen mamul maliyetlerine eşit olduğuna dikkat ediniz.
Dönem sonunda yarı mamul (tamamlanmamış ürün) kalmamıştır.
103-03- BASİT ÖRNEK - 2 (YARI MAMULLERİN MALİYETE ETKİSİ)
Yarı Mamul VAR
Yukardaki örneğin aynısıdır, ancak bu sefer dönem sonunda yarı mamul kalmıştır. Yine muhasebe hesapları kullanmadan çözülebilir.
Üretim sürecinde henüz tamamlanmamış ürünlere yarı mamul denir. Üretimin zorluğuna göre, dönem sonunda üretim hattında yarım kalan ürünlere rastlanır.
Örneğin uçak, gemi, otomobil gibi üretimlerde yarı mamuler daha fazla iken, iplik, kalem, pet şişe gibi küçük üretimlerde yarı mamuller daha azdır.
100-04 - Muhasebe kayıtları kullanılarak aynı örenğin nasıl çözümlendiğini anlamak için izleyiniz.
Elbette muhasebe derslerinde, yevmiye kayıtları kullanılacaktır.
Yarı mamuller, yani üretim sürecinde yarım kalmış olan ürünler, üretilen mamul maliyetlerini etkilemektedirler. Bir sonraki bölümde bu konuyu detaylı bir şekilde ele alacağız.